پیگیری موضوع «وجود شپش» در مدارس اصفهان؛
تعداد بازدید : 2
احتمال ابتلا همه جا وجود دارد
نویسنده : آزاده سلیمان نژاد / گروه ایران
ابتلا به شپش یکی از انواع بیماریهایی است که از گذشتگان دور وجود داشته است، برخلاف تصور که گمان میرفت با امروزی شدن سبک زندگیها و موفقیتهای علمی و پزشکی این بیماری دیگر جایی برای جولان نداشته باشد، شواهد حاکی از شیوع ابتلا به این حشره بهخصوص در بین دانش آموزان دختر است، شاهد این ادعا در اصفهان گفتههای رئیس اداره سلامت اداره کل آموزشوپرورش استان است که چندی پیش در گفتگو با ایمنا از ایجاد طرح ضربتی پیشگیری از شپش به مدت یک ماه در مدارس اصفهان خبرداد. بهنام امینی این را نیز گفته که طی هفتههای گذشته مدارس موجود در روستاها و دارای جمعیتهای پایین که دچار کمبود مراقب سلامت هستند، شاهد مواردی از شپش بودند که اقدامات لازم انجامگرفته است. در این زمینه مدیر بیماریهای واگیر مرکز بهداشت استان نیز آبان ماه به ایمنا گفت: گزارشهایی از آلودگی دانشآموزان به شپش داشتهایم، اما هنوز آمار دقیقی تدویننشده است. بنا بر اعلام رضا فدایی هرسال با آغاز سال تحصیلی مواردی از آلوده شدن دانشآموزان به شپش را در مقاطع مختلف تحصیلی بهویژه مقطع دبستان شاهد هستیم. وی بابیان اینکه باید توصیههای بهداشتی بهصورت جدی رعایت شود، ادامه داد: لازم است در قدم اول خانوادهها بهداشت پوست و مو را با استحمام بهموقع رعایت و در صورت مواجهشدن هر یک از اعضای خانواده با علائمی همچون خارش پوست سر به پزشک یا مرکز بهداشت مراجعه کنند و درمان لازم را با توجه به علت دریافت کنند.
دکتر فدایی در مورد ابتلا به این حشره موذی گفت: شپش یک آلودگی است که توسط بندپایان رخ میدهد و در تمام سطوح اجتماعی و طبقات اقتصادی بین مردم مشاهده میشود و مختص هیچ قشر خاصی نیست.
مدیر بیماریهای واگیر مرکز بهداشت با اشاره به اینکه دانش آموزان در طول سال تحصیلی حدود سه مرتبه برای کشف شپش احتمالی مورد معاینه قرار میگیرند، خاطرنشان کرد: در صورت مشاهده مورد احتمالی، فرد به مراکز بهداشت معرفی و با استفاده از شامپوی مخصوص و شانه کردن موها با شانه دندانه ریز روند درمانی را طی خواهد کرد.
دکتر فدایی در خصوص مدتزمان لازم برای درمان شپش، گفت: در اولین روز استفاده از شامپو و شانه کشی صحیح مشکل رفع میشود، اما لازم است یک هفته پس از استفاده از شامپو فرد موردنظر دوباره معاینه شود. همچنین برای جلوگیری از احتمال سرایت مجدد بیماری در خانواده لازم است وقتی فردی دچار شپش میشود سایر افراد خانواده نیز تحت معاینه قرار گیرند
وی بابیان اینکه گاهی آلودگی به شپش در دختران بیشتر از پسران است، افزود: شایعترین علت آلودگی شپش در دختران نسبت به پسران بلند بودن موهای آنها است، اما عواملی همچون رویهم انداختن مقنعهها، شالها و چادرها در رختآویز نیز میتواند به شایعتر شدن این بیماری در دختران دامن بزند. ازآنجاکه گفته میشود شیوع شپش بیشتر در دختران وزنان است در ادامه گفتگو گردهایم با رئیس اتحادیه آرایشگران زنانه اصفهان. مریم ابراهیمزاده در این خصوص به سؤالات ما پاسخ داده است.
-
بهترین راه شناسایی و درمان شپش چیست؟
اولین مرحله برخورد با شپش کوتاه کردن موها است. البته ممکن است برخی شپش را با شوره سر اشتباه بگیرند، شوره بهراحتی روی سر جابهجا میشود، همچنین حشره شپش بهمحض لمس با دست بهراحتی از سر جدا میشود، اما تخم شپش یا همان رشک بهصورت قیطونی دورتادور مو چسبیده و تکان نمیخورد، تنها با فشار توسط نوک ناخن از بین میرود.
-
تغییر فصل و سردی و گرمی هوا چه تأثیری در ابتلا به شپش دارد؟
در تابستان مواردی از ابتلا به شپش در آرایشگاههای اصفهان داشتهایم، اما بهطورکلی شپش در هوای سرد بیشتر شیوع دارد، به دلیل اینکه افراد در فصول سرد از شال و کلاه استفاده میکنند این حشره جای دنجی در پوست سر پیدا میکند و تخمریزی انجام میدهد. اما در تابستان چون هوا گرم است شپش از پوست سر بیرون میزند بنابراین بهتر قابلشناسایی و درمان است.
-
این تصور که در نقاط پایینشهر یا محیطهای کثیف شپش شیوع بیشتری دارد تا چه حد درست است؟
در یک جمله ابتلا به شپش ربطی به پایین، بالای شهر و تمیزی یا کثیفی ندارد، البته طبق آماری که به اتحادیه رسیده پایینشهر سمت حصه و زینبیه شپش شیوع بیشتری دارد، اما این به معنی عدم ابتلا به این بیماری در نقاط بالای شهر نیست، چراکه مواردی از ابتلا در نقاطی از مرد آویج و توحید نیز دیدهشده است. بنابراین نمیتوان گفت ابتلا به این بیماری ربطی به طبقه اجتماعی دارد، بهعنوانمثال پزشکی که برای کوتاهی موهایش مراجعه کرده بود از وجود شپش در سرش کاملاً بیاطلاع بود. این را نیز باید بدانیم که هرچه محیط کثیفتر باشد این حشره بیشتر تخم میگذارد، بازهم نباید تصور کرد که با رعایت تمیزی و بهداشت، فرد از ابتلا به شپش مصون خواهد بود چراکه هرکسی در معرض شپش باشد مبتلا خواهد شد، در مدرسه وقتی حتی فقط یک دانشآموز مبتلابه شپش باشد با نشستن کنار همکلاسیاش بهراحتی این بیماری را به وی منتقل میکند و به همین ترتیب احتمال ابتلای تمام دانش آموزان کلاس یا حتی مدرسه بهراحتی امکانپذیر است.
-
آیا درمان خاصی برای این بیماری وجود دارد؟
البته برخی از درمانهای خانگی مانند شستن سر با پودر اسفند یا شانه زدن مو توسط شانههای مخصوص شپش همراه با سرکه مفید است اما در این رابطه یک شامپوی مخصوص وجود دارد که زیر نظر پزشک یا داروخانه باید تهیه شود و در مصرف آن نیز میبایست دقت لازم انجام شود، چراکه در نوعی از شامپوی مخصوص شپش، چنانچه بیش از 4 دقیقه روی سر بماند احتمال تشنج وجود دارد، پس میبایست در این زمینه دقت کافی انجام شود و دستور مصرف آن را قبل از استفاده بخوانیم.
-
بعد از درمانهای مخصوص فرد مبتلا چه زمانی میتواند مطمئن شود از دست این حشره موذی خلاص شده است؟
گاهی از اوقات فرد با انجام اقدامات لازم وقتی خبری از حشره نبود گمان میکند درمان تمامشده و دیگر پیگیر نیست، اما درواقع این تمام ماجرا نیست چراکه حتی اگر خود حشره از بین رود تا زمانی که رشکها که همان تخم شپش است به سر چسبیده باشد، تبدیل به حشره شپش میشود و بنابراین درمان طولانیتر خواهد شد. پس میبایست تا مدتها نسبت به معاینه موهای سر و از بین رفتن رشکها حساس بود.
-
توصیه شما بهعنوان یک آرایشگر برای پیشگیری و درمان شپش چیست؟
بهطورکلی اقداماتی مانند پروتئین تراپی یا کراتینه که برای صاف و لخت کردن موها انجام میشود جهت پیشگیری از ابتلا به شپش مفید است، چون در این اعمال از اتوی مو که داغ است استفاده میشود، بنابراین سشوار نیز که موجب گرم شدن پوست سر میشود، در این زمینه میتواند مفید باشد. همچنین دکلره کردن و رنگ کردن موها نیز مؤثر است.
-
در مورد رفتار برخی از آرایشگران نسبت به مشتری مبتلابه شپش اگر صحبتی هست بفرمایید.
بله، چندی پیش خانمی به من مراجعه کرد که در اثر رفتار آرایشگر با دختر نوجوانش که مبتلابه شپش بود شکایت داشت و میگفت به دلیل رفتار تند آرایشگر و اینکه حاضر نشده دست به موهای دخترم بزند، وی شدیداً افسردگی گرفته و مدام گریه میکند، در توضیح باید بگویم که شپش تا یکسانت احتمال پرش دارد و با انجام اقدامات لازم و با رعایت اصول بهداشتی میتوان موهای مشتری را که شپش گرفته بدون ترس از ابتلا کوتاه کرد. بنابراین بهعنوان رئیس اتحادیه از همینجا تقاضای برخورد مناسب همه آرایشگرها با مشتریان را در این زمینهدارم.